سرطان دلار_۱۳
جهان در دهه آینده و سرنوشت دلار
به گزارش بازاری، طی حدود ۱۰ سال گذشته، آمریکا بیش از اندازه از دلار بعنوان یک ابزار و سلاح جنگی در عرصه اقتصاد بین الملل بهره برد و قطب های موجود جهان را به فکر دور زدن آن انداخت.
به گزارش بازاری به نقل از مهر، امیرحسن کاکایی، عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت در رابطه با پایان حاکمیت دلار برای مهر نوشت؛ دنیا درحال تحول است. این تحول کاملاً ساختاری است و ما بزودی با دنیایی جدید روبه رو خواهیم شد که قواعد بازی در آن کاملاً فرق خواهد نمود. البته قاعده بازی نه یک بازی شطرنج جدید با قواعد و نظم از پیش تعیین شده، بلکه شبیه بازی جومانجی است که با هر تاسی که بازیکن می اندازد، یک اتفاق کاملاً غیرمنتظره می افتد. حتی می توانم بگویم که این قاعده بازی جدید در حد قواعد حاکم برای جنگ گلادیاتورها در یونان قدیم است که تقریبا قاعده نداشت.
امروز می توانیم با قاطعیت بگوییم که چین و آمریکا بعنوان دو قطب اصلی اقتصادی و نظامی، درحال رو در رو شدن هستند. چین فقیر و عقب مانده در سال ۱۹۷۸ میلادی با سرمایه غربی ها بخصوص آمریکا آغاز به رشد کرد. اما امروز کشوری است که نه تنها بزرگترین تولیدکننده جهان است، بلکه بزرگترین بازار مصرفی دنیا را هم در اختیار دارد. به عبارتی تقریبا از نظر اقتصادی یک سیستم خودکفا و پایدار را در اختیار دارد. بدین ترتیب افسار اقتصاد چین دیگر در دست غربی ها نیست، ضمن این که هیچ گاه افسار سیاستش هم از دست سیاستمدارانش خارج نشد. بدین ترتیب آمریکایی ها الان موقعیت را موقعیت جنگی می دانند و آماده یک جنگ اقتصادی تمام عیار می شوند. البته امیدوارم که این جنگ به جنگ نظامی نکشد. اما اساسا جنگ نظامی روسیه و البته تهدیدات در آب های چین و مبحث حاکمیت بر تایوان مساله مهمی است که جنگ تجاری را جدی تر و عمیق تر و غیرقابل بازگشت کرده است.
البته از آن طرف هم خود آمریکایی ها به این نتیجه رسیده اند که ادامه همکاری بی چون و چرا با چین، باعث از دست رفتن اقتدار علمی، فنی و اقتصادی هم خواهد شد و الان به صورت کامل کاهش قدرت اقتصادی در آمریکا لمس می شود. به همین لحاظ آمریکا که کاملاً طرفدار تجارت جهانی و آزاد بود، امروزه کارآفرینان خویش را بشدت تشویق به سرمایه گذاری در سرزمین مادر و حتی نهی از سرمایه گذاری در چین می کند. از دوستان دانشگاهی خود در آمریکا شنیده ام که ظاهراً در مورد همکاریهای دانشگاهی هم موانعی بوجود آمده و برنامه ها بگونه ای است که طی ۵ سال آینده بشدت تعداد دانشجوی چینی در آمریکا کاهش پیدا کند و در عین حال ممنوعیت های جدی از تحقیقات در زمینه های خاص برای چینی ها بوجود آمده است.
اخیراً هم با میانجی گری چین بین ایران و عربستان شاهد شروع فصلی جدید از تحرکات سیاسی چین در عرصه بین المللی بودیم. همان گونه که می دانید سیاست بین المللی چین تا پیش از این به طور عمده مبتنی بر عدم دخالت سیاسی بود اما امروزه علاوه بر سرمایه گذاری در کشورهای فقیر و درحال توسعه، به مسائل سیاسی هم ورود کرده است. با این اوصاف جهان دهه آینده یک جهان حداقل دو قطبی و احتمالا چند قطبی خواهد بود: آمریکا، چین، اتحادیه اروپا، ژاپن و آسیای جنوب شرقی، هند، روسیه و کشورهای ثروتمند خاورمیانه و آمریکای جنوبی. بقیه دنیا هم باید تصمیم بگیرند که با کدام یک از قطب های اصلی یا فرعی هستند.
افول یک سلطه
در این میان یکی از اتفاقات مهم در عرصه تجارت بین الملل افول سلطه بلامنازع دلار است. البته طی حدود ۱۰ سال گذشته، آمریکا بیش از اندازه از این ابزار بعنوان یک سلاح جنگی در عرصه اقتصاد بین الملل بهره برد و قطب های دنیا را به فکر دور زدن آن انداخت. البته پیش از آن هم سال ۲۰۰۷ آشکار شد که آمریکا، قوانین بانکداری و چاپ پول با پشتوانه را درست بازی نمی کند و در بحران ۲۰۰۸، چینی ها و اروپایی ها بیشتر از خود آمریکایی ها ضرر شدند. در مجموع امروز همه قطب ها، آغاز به کار روی ایجاد پول های منطقه ای کردند. اما به صورت خاص چین با عنایت به حجم زیاد مصرف و تولید و تعاملات تجاری با دنیا، دارای پتانسیل بالا جهت استفاده از یوآن بعنوان یک ارز بین المللی دارد.
البته از آن طرف هم ما ایرانی ها، عملاً تنها راه تجاری واقعی مان به صورت خاص در صنعت خودرو، با چین است. به عبارتی ما تنها راه پول خرج کردن مان در سطح بین المللی واردات از چین است. بنابراین هم هست که در واردات قطعات و مواد طی ۴ سال قبل بشدت افزایش پیدا کرده است و در یک سال قبل عده ای از سیاستمداران به دنبال واردات خودرو هستند و الان هم واردات خودرو های دست دوم. البته واردات خودرو نو، کار سخت تری برای دور زدن تحریم ها می خواهد تا دست دوم ها. ازاین رو الان سیاستمداران درحال شکستن این تابو در سیاست واردات کشور طی ۵۰ سال قبل اند و به جای حل مشکل بازار خودرو به آن دامن می زنند و عن قریب کشور ما می شود زباله دان کشورهای پولدار منطقه. یادآوری کنم که در واردات خودرو دست دوم که به طور عمده از منطقه انجام خواهد پذیرفت، خودرو های کره ای و ژاپنی بیشترین سهم را خواهند داشت؛ صنعت خودرو ما هم که بیشتر از هر زمان دیگری به صنعت خودرو چین وابسته شده است. واقعیتی است که باید بپذیریم اما در این خصوص باید حواس مان باشد که قواعد بازی با غربی ها کلاً با قواعد بازی با شرقی ها و بخصوص چین و روسیه کاملاً متفاوت می باشد.
بازی در میدان جنگ تجاری جدید
نمی خواهم در مورد روسیه صحبت کنم که نوع حاکمیت این کشور برای ایرانیان آشنا است. اما در مورد چینی ها برداشتم اینست که آنها، همان چینی های دو سه هزار ساله آرام که نمی خواهند کشورگشایی کنند، نیستند. هر چند که طی همان دوران هم ظاهراً چینی ها خویش را از بقیه دنیا بی نیاز و بالاتر می دانسته اند. اما امروز چین با یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون جمعیت می داند که بدون دستیابی به منابع انرژی و معدنی و البته بازارهای مناسب، نمی تواند به رشد خود ادامه دهد و به عبارتی ما شاهد دوران جدیدی خواهیم شد که می خواهم با جسارت تمام آنرا دوران «فتح بازارها به سبک شرقی» بنامم. البته از آنجائیکه این دوران تازه درحال شکل گیری است، نمی توانم خیلی در مورد آن اظهار نظر کرد اما همین قدر می دانم که هیچ شرکت خودروساز چینی به ایران نمی آید که در زنجیره تولید سرمایه گذاری کند چونکه خودشان به اندازه کافی تولیدکننده دارند. در بهترین شرایط روی قطعاتی سرمایه گذاری خواهند کرد که انرژی بر است و شاید با سرمایه گذاری در ایران، بتوانند بهره وری بالاتری از چین داشته باشند. اما اساسا صنعت خودرو ما را یک صنعت مونتاژی تمام عیار می خواهند و به لطایف الحیل کل بازار ما را در دست خواهند گرفت. نمونه ساده آن، همین که الان چند خودروساز بخش خصوصی تقریبا همگی از یکی دو پلت فرم اصلی چینی با اسامی مختلف استفاده می نمایند. خلاصه این که دوران جدید، دوران شگفت انگیزی حداقل برای صنعت خودرو خواهد بود و حالا حالاها باید در مورد آن مطالعه نماییم تا آنرا همزمان با شکل گیری بشناسیم؛ بلکه بتوانیم جایی برای خود دست و پا نماییم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب