چرا ارز چند نرخی است؟
بازاری: بانک مرکزی طی گزارشی به ارائه برخی توضیحات در ارتباط با چرایی چند نرخی بودن ارز پرداخته و همین طور توضیحاتی در مورد چرایی عدم استفاده از نرخ بهره به عنوان لنگر انتظارات تورمی ارایه داده است.
به گزارش بازاری به نقل از ایسنا، بتازگی مباحث متفاوتی پیرامون چرایی چند نرخی بودن ارز و همین طور لزوم حرکت به سمت ارز تک نرخی مطرح گردیده است. به عقیده تعدادی از کارشناسان لزوم حرکت به سمت ارز تک نرخی احساس می شود اما در وضعیت فعلی باید تمرکز بانک مرکزی به عنوان مجری سیاست گذاری پولی در کشور بر کنترل رشد نقدینگی و در نهایت مهار رشد تورم باشد. در این جهت بانک مرکزی طی گزارشی به ارائه برخی نکات پرداخته که در ذیل به چند مورد از آنها اشاره می شود.
در گزارش بانک مرکزی آمده، بازار غیررسمی ارز پوشش دهنده معاملات بدون مجوز ارز (قاچاق کالا و خروج بدون مجوز سرمایه) است و از این بابت نیز متضمن هزینه های اضافی انجام معاملات غیرقانونی می باشد. بعلاوه بخش دیگری از معاملات ارز در بازار غیررسمی مربوط به معاملات سفته بازی و احتیاطی ارز است که به شدت از عامل انتظارات و عوامل هیجانی و روانی متاثر می شود؛ بدین سبب این که گفته می شود نرخ ارز بازار غیررسمی منعکس کننده انتظارات است، بدین سبب است که بخش عمده تحولات آن منبعث از عوامل غیربنیادین، انتظاری و روانی است.
در نقطه مقابل تحولات نرخ ارز در بازار رسمی تحت تاثیر عوامل بنیادین اقتصادی نظیر جریان منابع و مصارف ارزی و انتظارات مربوط به آنست که این خود از تصمیمات میان مدت و بلندمدت عوامل اقتصادی نشأت می گیرد و کمتر تحت تاثیر عوامل زودگذر قرار دارد.
چنانچه شرایط گفته شده منجر به تغییراتی در متغیرهای بنیادین و وضعیت منابع و مصارف ارزی اقتصاد شود، ضروریست رویکرد جدید نسبت به شرایط پیش آمده اتخاذ شود. بواسطه ملاحظات فوق تصمیم بانک مرکزی از اواخر سال۱۴۰۱ بر این شد تا سیاست تثبیت نرخ ارز را عملیاتی کند تا متعاقبا از این رهگذر نرخ تورم و انتظارات تورمی را کنترل کند و امکان تعدیل تدریجی نرخ ارز متناسب با اقتضائات اقتصاد کلان برقرار شود. در عین حال تصمیم مجموعه دولت و بانک مرکزی بر این است تا اقدامات اصلاحی مورد نیاز برای رفع ناترازی ها در عرصه های پولی و مالی را نیز با جدیت مورد پیگیری قرار دهند.
سیاست تثبیت با هدف مهار رشد نقدینگی
در بخش دیگری از این گزارش آمده، در قالب اجرای سیاست تثبیت، بانک مرکزی از مسیر تهیه و تنظیم برنامه پولی برای کنترل رشد نقدینگی و پایه پولی، اتخاذ سیاست های پولی آینده نگر درباب کنترل رشد کل های پولی و تنظیم مناسب نرخ های سود، کنترل رشد ترازنامه بانک ها، اصلاح نظام بانکی، ثبات بخشی به بازار ارز و پیش بینی پذیر کردن آن بدنبال کاهش مخاطرات تورمی رشد نقدینگی بوده است.
درنهایت، مجموعه اقدامات سیاستی بانک مرکزی، سبب شد رشد نقدینگی در آخر سال ۱۴۰۱ معادل ۳۱.۱ درصد تحقق یابد که نزدیک به مقدار رشد هدف قرار داشت. همین طور رشد نقدینگی در آخر سال۱۴۰۲ نسبت به انتها سال ۱۴۰۱ به ۲۴.۳ درصد رسید که حتی ۰.۷ واحد درصد پایین تر از سطح تعیین شده در برنامه پولی تنظیم شده برای هدف رشد نقدینگی در سال۱۴۰۲ قرار دارد.
به گفته بانک مرکزی: بواسطه اقدامات صورت گرفته، نوسانات بازار ارز به میزان چشم گیری محدود شده است؛ به نحوی که ضریب تغییرات نرخ دلار در بازار غیررسمی به عنوان شاخصی از نوسانات بازار ارز برای سال۱۴۰۲ رقم ۵.۸ درصد را تجربه کرده است. این در حالیست که رقم ضریب تغییرات نرخ دلار در بازار غیررسمی برای سال۱۴۰۱ برابر ۱۹.۵درصد بود.
همچنین نرخ فروش حواله در مرکز مبادله ارز و طلای ایران نیز از ثبات نسبی برخوردار است؛ به نحوی که ضریب تغییرات نرخ فروش حواله دلار در مرکز مبادله ارز و طلای ایران که به واردات کالاهای غیر اساسی اختصاص دارد در سال۱۴۰۲ برابر ۲.۴ درصد بود؛ درحالی که رقم ضریب تغییرات برای سال ۱۴۰۱ برابر ۱۰.۵ درصد بود و متوسط نرخ مزبور از شروع سال۱۴۰۲ تا انتهای آن حول رقم ۳۸۲ هزار ریال (۳۸ هزارتومان) قرار گرفته است. برآیند سیاست ها و اقدامات اتخاذشده توسط مجموعه اقتصادی دولت و بانک مرکزی در کنترل نرخ تورم نیز قابل مشاهده است؛ بطوریکه برمبنای آمار مرکز آمار ایران، تورم نقطه به نقطه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی از اردیبهشت سال قبل روند نزولی خودرا شروع کرد.
کاهش تورم نقطه به نقطه
به گزارش بانک مرکزی، تورم نقطه به نقطه در ادامه روند سیاست تثبیت در فروردین ماه ۱۴۰۳ با ۲۴.۶ واحد درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل، به ۳۰.۹درصد رسید. همین طور تورم نقطه به نقطه شاخص بهای تولیدکننده در فروردین ماه ۱۴۰۳ با ۱۶.۹ واحد درصد کاهش نسبت به فروردین۱۴۰۲ به ۲۳.۸درصد رسید. تورم دوازده ماهه شاخص بهای تولیدکننده نیز در ادامه سیر نزولی از سال گذشته، در فروردین۱۴۰۳ با ۶.۱ واحد درصد کاهش نسبت به فروردین ۱۴۰۲، به ۳۱.۲ درصد رسید.
چرا نرخ بهره لنگر انتظارات تورمی نیست؟
در این میان تعدادی از کارشناسان معتقداند که در بیشتر کشورهای جهان نرخ بهره بجای نرخ ارز به عنوان لنگر انتظارات تورمی در نظر گرفته می شود؛ با اینحال در گزارش بانک مرکزی آمده است که در فضای سیاست گذاری پولی متعارف، تغییرات نرخ ارز بصورت درون زا و در قالب رژیم های ارزی انعطاف پذیر شکل گرفته و نرخ بهره سیاستی نیز به عنوان لنگر انتظارات تورمی بر نرخ ارز اثرگذار می باشد. باتوجه به مجموع شرایط اقتصادی کشور، ابزار نرخ بهره از کارآیی مناسبی در شکل دهی به انتظارات تورمی برخوردار نیست و بر این اساس بانک مرکزی برای شکل دهی به انتظارات تورمی، کنترل رشد نقدینگی را مورد توجه قرار داده است.
در بخش پایانی این گزارش آمده، در ارتباط با پیشنهاد کاربرد ابزار معاملات فردایی برای مدیریت بازار ارز لازم به اشاره است استفاده از ابزارهای مشتقه مستلزم تدارک مقدمات آن نظیر ایجاد بازار نقدی قوام یافته، مدیریت انتظارات و برقراری ثبات و آرامش در بازار رسمی است و بدون تحقق آنها، کارآیی ابزارهای مشتقه ارزی به عنوان مکانیزمی برای کاهش ریسک نرخ ارز با چالش مواجه خواهد شد.
منبع: baazari.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب